W znaczącej decyzji podjętej na szczycie w Brukseli, przywódcy Unii Europejskiej zgodzili się nominować Ursulę von der Leyen na drugą pięcioletnią kadencję na stanowisku przewodniczącego Komisji Europejskiej. Nominacja von der Leyen, która pochodzi z Niemiec, odzwierciedla ciągłość u steru władzy wykonawczej UE, która rządzi blokiem liczącym około 450 milionów ludzi.
Oprócz von der Leyen, na szczycie mianowano byłego premiera Portugalii Antonio Costę na przyszłego przewodniczącego posiedzeń Rady Europejskiej oraz premiera Estonii Kaja Kallasa na kolejnego szefa polityki zagranicznej UE. Wybór tych przywódców utrzymuje centrowe frakcje prounijne na kluczowych stanowiskach, pomimo niedawnego wzrostu skrajnie prawicowego poparcia w wyborach do Parlamentu Europejskiego.
„Misja zakończona! Rada Europejska spełniła swoje zadanie” – oświadczył w piątek rano Charles Michel, obecny przewodniczący Rady Europejskiej.
Pakiet przywódczy i reakcje polityczne
Nominacje przywódców otrzymały szerokie poparcie 27 przywódców krajowych UE, choć nie obyło się bez głosów sprzeciwu. Włoski premier Giorgia Meloni, ze skrajnej prawicy, wstrzymał się od głosu w sprawie von der Leyen i głosował przeciwko Costa i Kallasowi. Meloni powołała się na szacunek dla nastrojów wyborców podczas ostatnich wyborów jako powód, dla którego nie poparła pakietu przywódczego. Węgierski premier Viktor Orban, również ze skrajnej prawicy, sprzeciwił się nominacji von der Leyen i nie głosował na Kallasa.
Ponowna nominacja von der Leyen musi jeszcze zostać zatwierdzona przez Parlament Europejski w tajnym głosowaniu, co stanowi trudniejszą przeszkodę niż jej poparcie przez przywódców UE. Mówiąc o swojej nominacji, von der Leyen powiedziała: „To kwestia przekonania – jeśli to możliwe – szerokiej większości do silnej Europy. To jest to, nad czym będę pracować”.
Nowy zespół kierowniczy reprezentuje równowagę perspektyw politycznych i geograficznych: von der Leyen z centroprawicy, Costa z centrolewicy i Kallas z grupy liberalnej.
Kallas przyznała, że jej rola jest poważna w obliczu obecnych napięć geopolitycznych, stwierdzając: „To ogromna odpowiedzialność w czasach napięć geopolitycznych. W Europie trwa wojna, ale rośnie też niestabilność na całym świecie”.
Costa podkreślił swoje zaangażowanie we wspieranie jedności między państwami członkowskimi UE w nadchodzącej roli.
Strategiczne dyskusje i porozumienie w sprawie bezpieczeństwa
Podczas szczytu przywódcy UE podpisali również kluczowe porozumienie w sprawie bezpieczeństwa z Ukrainą, potwierdzając swoje zobowiązanie do wspierania Kijowa w trwającym konflikcie z Rosją. Umowa określa zobowiązania UE w dziewięciu obszarach polityki bezpieczeństwa, w tym w zakresie dostaw broni, szkoleń wojskowych, współpracy w przemyśle obronnym i rozminowywania. Krok ten podkreśla determinację UE do wspierania Ukrainy w konflikcie z Moskwą.
„Te zobowiązania pomogą Ukrainie bronić się, oprzeć się destabilizacji i powstrzymać przyszłe akty agresji – bardziej konkretny dowód niezachwianej determinacji UE, by wspierać Ukrainę na dłuższą metę” – stwierdził Charles Michel.
W swoich dyskusjach przywódcy UE powtórzyli swoje stanowisko, że Rosja nie może zwyciężyć i podkreślili swoje zaangażowanie w zapewnienie Ukrainie odzyskania terytorium utraconego na rzecz Rosji.
Koordynacja obronna i gospodarcza
Podczas szczytu podkreślono również potrzebę wzmocnienia zdolności obronnych UE, do czego przyczynił się konflikt na Ukrainie, który ujawnił niewystarczające przygotowanie bloku na taki scenariusz. Von der Leyen przedstawiła plan wzywający do zainwestowania 500 miliardów euro (535,30 miliardów dolarów) w obronę w ciągu następnej dekady, podkreślając różnice we wzroście wydatków na obronę między UE, Chinami i Rosją.
Opcje inwestycyjne zaproponowane przez von der Leyen obejmowały wkłady krajowe, dedykowane strumienie dochodów UE i wspólne pożyczki. Inwestycje te są częścią szerszej „agendy strategicznej” UE na lata 2024-2029, koncentrującej się na zwiększeniu konkurencyjności bloku i przygotowaniu do potencjalnego rozszerzenia, w tym integracji Ukrainy, Mołdawii i Bałkanów Zachodnich.
Decyzje przywódcze i priorytety strategiczne UE wyznaczają scenę dla jej politycznej i gospodarczej trajektorii w nadchodzących latach, radząc sobie z wyzwaniami, od wewnętrznych zmian politycznych po zewnętrzne naciski geopolityczne.
