Podczas niedawnego szczytu NATO w Waszyngtonie 32-osobowy sojusz wojskowy zjednoczył się wokół działań wojennych Ukrainy przeciwko Rosji, podejmując znaczące zobowiązania w celu wsparcia Kijowa. Pomimo tego, że Ukraina nie jest członkiem NATO, stała się ona centralnym punktem trzydniowego wydarzenia, podczas którego obchodzono również 75. rocznicę powstania NATO. Zbliżające się wybory w Stanach Zjednoczonych rzuciły jednak cień na obrady, wyrażając obawy o potencjalny powrót Donalda Trumpa i jego implikacje dla przyszłości NATO.
Kluczowe wyniki szczytu
Podczas trzydniowego wydarzenia, członkowie NATO zgodzili się dostarczyć Ukrainie systemy obrony powietrznej i myśliwce, o które prosiła. Sojusz zadeklarował, że Ukraina znajduje się na „nieodwracalnej ścieżce” do członkostwa i przeznaczył 43 miliardy dolarów na pomoc wojskową w przyszłym roku. Ponadto, we wspólnym komunikacie NATO potępiło Rosję za korzystanie z jej potencjału nuklearnego i określiło Chiny jako „decydujące narzędzie” rosyjskich działań wojennych na Ukrainie.
Choć wyniki te zostały przyjęte z zadowoleniem, podkreśliły one również ciągłą potrzebę stałego wsparcia. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenskij wyraził zadowolenie z wyników szczytu, podkreślając mocny język i konkretne kroki naprzód.
Obawy o zaangażowanie USA
Za kulisami panował jednak znaczny niepokój związany ze zbliżającymi się wyborami w Stanach Zjednoczonych i ich potencjalnym wpływem na NATO. Delegaci martwili się o przyszłość Sojuszu w przypadku wygranej Donalda Trumpa w listopadzie. Karin von Hippel, dyrektor generalna Royal United Services Institute, podkreśliła te obawy, zauważając, że poprzednia kadencja Trumpa przyniosła minimalne zobowiązania ze strony Stanów Zjednoczonych, a jego powrót mógłby zagrozić stabilności NATO w krytycznym momencie.
Prezydent Joe Biden dążył do wzmocnienia znaczenia NATO zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej, podkreślając, że trwałość sojuszu nie jest czymś oczywistym i wymaga ciągłych wysiłków.
Wyniki i ocena stanu zdrowia Bidena
Prezydent Joe Biden, który był gospodarzem szczytu w obliczu politycznych wyzwań związanych z jego kampanią reelekcyjną, zdołał uniknąć większych publicznych gaf podczas tego wydarzenia. Jednak wśród niektórych amerykańskich prawodawców i europejskich przywódców utrzymują się obawy o jego zdrowie i zdolności. Wysoki rangą europejski dyplomata wyraził obawy o zdolności poznawcze i fizyczne Bidena, odzwierciedlając szerszą niepewność co do jego przywództwa przed listopadowymi wyborami.
Ostatnim sprawdzianem dla Bidena była nieskryptowana konferencja prasowa po szczycie, która była wydarzeniem o wysokiej stawce, postrzeganym jako kluczowe dla zademonstrowania jego zdolności do przewodzenia NATO przez kolejną kadencję. Pomimo słabego występu, wielu polityków, w tym doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan, podkreślało, że szczyt pokazał zdolność Bidena do skutecznego wypełniania swojej roli.
Dyplomatyczne i wojskowe zobowiązania
Biden ogłosił dodatkowe wsparcie dla Ukrainy, w tym cztery nowe systemy obrony przeciwrakietowej Patriot, odpowiadając na długotrwałe prośby Ukrainy o wzmocnienie obrony powietrznej. Potwierdzono również transfer myśliwców F-16 z Danii, Holandii i USA, choć ich bezpośredni wpływ na pole bitwy pozostaje niepewny.
Dyplomatyczny język szczytu w sprawie ewentualnego członkostwa Ukrainy i jednolite stanowisko przeciwko wsparciu Chin dla Rosji były postrzegane przez Ukrainę jako znaczące osiągnięcia. Praktyczne kroki w kierunku członkostwa Ukrainy w NATO pozostają jednak utrudnione przez trwający konflikt, a NATO ostrożnie podchodzi do bezpośredniego angażowania się w wojnę.
Rola Chin
Wszyscy 32 sojusznicy NATO zgodzili się w kwestii Chin, uznając, że wsparcie Chin dla Rosji jest istotnym czynnikiem w trwającym konflikcie. To dostosowanie utrzymuje presję na Pekin i ma na celu zniechęcenie go do dalszego wspierania Rosji.
Wewnętrzna dynamika NATO
Szczyt uwypuklił także trwające debaty na temat siły i przyszłego kierunku NATO. Obejmował on propozycje zwiększenia wymogów w zakresie wydatków na obronę do 3% PKB, choć konsensus co do tego, jak osiągnąć cele w zakresie wydatków pozostaje nieuchwytny.
Wewnętrzne napięcia były widoczne, a niektórzy przywódcy, tacy jak premier Węgier Viktor Orban i prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan, wyrażali rozbieżne poglądy. Niedawne kontakty Orbana z Chinami i Rosją oraz krytyka polityki Stanów Zjednoczonych i Zachodu ze strony Erdoğana podkreśliły wyzwania stojące przed sojuszem.
Waszyngtońska gorączka
Intensywność szczytu potęgowały upalne warunki panujące w Waszyngtonie, z temperaturami sięgającymi połowy lat 90-tych, które sprawiały, że dyskusje o wysokiej stawce były jeszcze trudniejsze. Delegaci z chłodniejszych klimatów uznali pogodę za szczególnie obciążającą, podkreślając fizyczny dyskomfort towarzyszący wysiłkom dyplomatycznym. Fiński dyrektor ds. polityki obronnej Janne Kuusela porównał warunki do sauny, co oddaje odczucia wielu europejskich urzędników nieprzyzwyczajonych do takiej wilgotności.
Podsumowując, szczyt NATO potwierdził silne poparcie dla Ukrainy, pokazał obawy związane z przywództwem Bidena i ujawnił złożoność sojuszu, a wszystko to na tle intensywnych letnich upałów panujących w Waszyngtonie. Patrząc w przyszłość, wyniki wyborów w Stanach Zjednoczonych odegrają kluczową rolę w kształtowaniu przyszłości NATO. Ich wynik może mieć znaczący wpływ na zdolność Sojuszu do utrzymania jedności i skutecznego stawiania czoła globalnym wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa.
