W miarę jak Bangladesz odchodzi od przedłużającego się przywództwa Sheikh Hasiny, dziennikarze w kraju z ostrożnym optymizmem patrzą w przyszłość wolności prasy. Wraz z rezygnacją Hasiny i przejęciem władzy przez rząd tymczasowy, odżyła nadzieja, że era cenzury, zastraszania i strachu dobiegnie końca.
Pod 15-letnimi rządami Hasiny bangladescy dziennikarze musieli stawić czoła środowisku pełnemu opresji. Siły bezpieczeństwa często atakowały reporterów aresztowaniami, znęcaniem się i wymuszonymi zaginięciami, tłumiąc ich zdolność do swobodnego relacjonowania. Surowe środki stosowane przez rząd, w tym drakońskie przepisy, takie jak ustawa o bezpieczeństwie cyfrowym, skutecznie ograniczały wolność słowa, a media często same się cenzurowały, aby uniknąć poważnych reperkusji.
Zafar Sobhan, redaktor Dhaka Tribune, wyraził ulgę po zakończeniu rządów Hasiny. „Odejście represyjnego rządu jest kamieniem milowym” – zauważył Sobhan. We wczesnych latach rządów Hasiny wolność prasy była względnie przestrzegana. Jednak po bojkocie wyborów w 2014 r. przez opozycję, sytuacja uległa drastycznemu pogorszeniu. Sobhan opowiedział o wyzwaniach, przed którymi stanął jego zespół, w tym o obawach przed atakami i groźbami prawnymi, które coraz bardziej utrudniały informowanie o pilnych kwestiach.
Ustawa o bezpieczeństwie cyfrowym, uchwalona w 2018 roku, była szczególnie kontrowersyjna. Krytycy potępili jej niejasne przepisy, które pozwoliły na tłumienie sprzeciwu pod pozorem utrzymania bezpieczeństwa narodowego. Raporty Centrum Studiów nad Zarządzaniem podkreśliły, że na mocy tej ustawy złożono tysiące spraw, a wielu dziennikarzom groziły surowe kary za ich doniesienia. Pomimo zastąpienia jej w zeszłym roku ustawą o cyberbezpieczeństwie, nadal istnieją obawy dotyczące jej podobieństwa do poprzedniej ustawy.
Amnesty International wezwała nowy rząd tymczasowy do uchylenia tak restrykcyjnych przepisów i promowania kultury otwartego wyrażania opinii. Taqbir Huda, regionalny badacz Amnesty, podkreślił potrzebę reform w celu zapewnienia ochrony wolności słowa i przestrzegania praw dziennikarzy.
Dziennikarze tacy jak Muktadir Rashid, którzy spotkali się z groźbami i przemocą podczas reżimu Hasiny, mają nadzieję, ale są ostrożni. Rashid, który musiał tymczasowo opuścić kraj ze względów bezpieczeństwa, pragnie bardziej otwartego i bezpiecznego środowiska dla dziennikarstwa. „To okres przejściowy” – powiedział. „Musimy zobaczyć stabilność i prawdziwą wolność, zanim będziemy mogli w pełni zaakceptować zmiany”.
Grupa Reporterów bez Granic uznała Bangladesz za jeden z najgorszych krajów pod względem wolności prasy. Niedawna przemoc podczas protestów studenckich jeszcze bardziej podkreśliła ryzyko, na jakie narażeni są dziennikarze, a przerwy w dostępie do mediów i ataki na reporterów stają się alarmująco powszechne.
W tym momencie transformacji, reporterzy tacy jak Sumon Chowdhury z Barisal są zdeterminowani, aby pociągnąć nowy rząd do odpowiedzialności i zapewnić, że ciężko wywalczone wolności nie zostaną cofnięte. Chowdhury przyznaje, że obecna sytuacja jest niepewna, ale ma nadzieję, że społeczność dziennikarska pozostanie czujna i zjednoczona.
Koniec administracji Sheikh Hasiny stanowi dla Bangladeszu kluczową okazję do odbudowy krajobrazu wolności prasy. Likwidując opresyjne systemy i wspierając środowisko, w którym dziennikarstwo może rozwijać się bez strachu, rząd tymczasowy ma szansę ustanowić nowy standard wolności mediów w kraju. Dla dziennikarzy z Bangladeszu obietnica bardziej wolnej prasy jest światełkiem nadziei, sygnalizującym potencjał bardziej przejrzystego i odpowiedzialnego rządu.
