Ukraina i Mołdawia mają oficjalnie rozpocząć negocjacje członkowskie z Unią Europejską, co stanowi znaczący krok w kierunku integracji z blokiem 27 państw. Dla Ukrainy moment ten jest postrzegany jako realizacja długo utrzymywanych aspiracji politycznych.
We wtorek ukraińska wicepremier Olga Stefanishyna, odpowiedzialna za integrację europejską i euroatlantycką, będzie przewodniczyć ukraińskiej delegacji na konferencji międzyrządowej w Luksemburgu. Spotkanie to zainauguruje proces dostosowywania ukraińskich przepisów i standardów do tych obowiązujących w UE.
Tego samego dnia Mołdawia weźmie udział w oddzielnej konferencji międzyrządowej, aby oficjalnie rozpocząć swój własny proces akcesyjny. Oba kraje złożyły wnioski o członkostwo w UE wkrótce po rozpoczęciu konfliktu z Rosją w lutym 2022 r. i uzyskały status kandydata do czerwca tego roku. Droga do pełnego członkostwa pozostaje jednak długa i pełna zawiłości.
Dla Ukrainy eurointegracja była ważnym, ale raczej kontrowersyjnym celem geopolitycznym od późnych lat 90-tych. Prezydent Wołodymyr Zełenskij stwierdził, że pokolenia Ukraińców widzą teraz, jak ich europejskie aspiracje się urzeczywistniają. W poście opublikowanym w mediach społecznościowych po wyrażeniu zgody przez UE na rozpoczęcie negocjacji, Zełenskij stwierdził: „Pokolenia naszego narodu realizują swoje europejskie marzenie. Ukraina wraca do Europy”.
Rozpoczęcie rozmów jest znaczącym gestem solidarności UE z Ukrainą, uzupełniającym już udzielone znaczne wsparcie finansowe. Podkreśla również poparcie UE dla Mołdawii.
Podczas gdy rozmowy stanowią ważny kamień milowy, oczekuje się, że faktyczne rozpoczęcie negocjacji zajmie kilka miesięcy. Kraje kandydujące muszą dostosować swoje przepisy i standardy do tych obowiązujących w UE w 35 obszarach polityki, zwanych rozdziałami. Obejmują one swobodny przepływ towarów i politykę ochrony środowiska, a także prawa sądowe i bezpieczeństwo. Każdy rozdział musi zostać jednogłośnie otwarty i zamknięty przez wszystkie państwa członkowskie UE, co pozwala na znaczną kontrolę i potencjalne opóźnienia.
Przystąpienie Ukrainy do UE, jeśli się powiedzie, będzie miało poważne konsekwencje. Jako największy kraj w UE pod względem powierzchni, przesunęłoby to środek ciężkości bloku na wschód. Znacząca produkcja rolna Ukrainy mogłaby również wpłynąć na politykę rolną UE. Ukraina dąży do zakończenia procesu akcesyjnego do 2030 r., ale termin ten zależy od pomyślnego wdrożenia licznych reform instytucjonalnych i prawnych, przy czym najważniejszym priorytetem są środki antykorupcyjne.
Mołdawia, podobnie jak Ukraina, dąży do ściślejszej integracji z UE. Rozpoczęcie rozmów dla Mołdawii jest krokiem w kierunku stabilizacji jej krajobrazu politycznego i ściślejszego dostosowania do europejskich norm i standardów.
Rozpoczęcie rozmów w sprawie członkostwa Ukrainy i Mołdawii ma miejsce w czasie, gdy UE ponownie angażuje się w perspektywę ekspansji. Blok prowadzi negocjacje z kilkoma innymi krajami, w tym Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Gruzją, Czarnogórą, Macedonią Północną, Serbią i Turcją. Kraje te znajdują się na różnych etapach procesu akcesyjnego, niektóre od wielu lat, i odnotowują szybkie postępy Ukrainy z pewną dozą frustracji.
Przedłużające się negocjacje akcesyjne Turcji, trwające prawie dwie dekady bez rozstrzygnięcia, ilustrują potencjalną długość i złożoność procesu dla Ukrainy i Mołdawii.
Ponieważ Ukraina i Mołdawia rozpoczynają ten nowy rozdział, uzyskanie członkostwa w UE będzie wymagało ciągłych wysiłków w zakresie zarządzania, reform prawnych i spełnienia rygorystycznych kryteriów określonych przez UE. Początek negocjacji akcesyjnych odzwierciedla szerszą strategię ekspansji UE.
