Brytyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych przedstawiło swoją sprawę w Sądzie Najwyższym, argumentując, że Rwanda ma „silną motywację” do przestrzegania warunków umowy deportacyjnej, motywowaną przede wszystkim chęcią utrzymania swojej reputacji i uniknięcia konsekwencji dyplomatycznych. Zakwestionowanie tej wielomilionowej umowy wynika z czerwcowego orzeczenia Sądu Apelacyjnego, który uznał ją za niezgodną z prawem. Umowa ta obejmuje deportację osób ubiegających się o azyl do Rwandy, kraju Afryki Wschodniej.
Na początku trzydniowego przesłuchania Sir James Eadie KC, reprezentujący Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, zapewnił, że polityka wydalania osób do kraju mniej atrakcyjnego niż Wielka Brytania, ale uważanego za bezpieczny, jest zgodna z prawem. Podkreślił, że pomimo obaw zgłoszonych przez Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR), rząd Rwandy dotrzyma swoich zapewnień wobec Wielkiej Brytanii dotyczących właściwego przetwarzania osób ubiegających się o azyl.
Sir James podkreślił, że „Rwanda doskonale wie, że Wielka Brytania oczekuje zgodności” i że „konsekwencje dla reputacji wynikające z braku zgodności byłyby bardzo poważne dla wszystkich”. Główną kwestią rozpatrywaną przez Sąd Najwyższy jest to, czy istnieje rzeczywiste ryzyko, że wnioski o azyl nie zostaną odpowiednio rozpatrzone w Rwandzie.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych twierdzi, że w ramach umowy istnieją „dość silne zachęty finansowe”, aby zachęcić Rwandę do właściwego traktowania osób ubiegających się o azyl. Ponadto rząd Wielkiej Brytanii ustanowił szeroko zakrojony system monitorowania w celu nadzorowania decyzji podejmowanych przez Rwandę. Obejmuje on system śledzenia IT do monitorowania każdej sprawy, mechanizm składania skarg dostępny dla osób ubiegających się o azyl oraz komitet monitorujący do przeglądu części skarg.
Sir James argumentował, że przeszłe traktowanie osób ubiegających się o azyl przez Rwandę nie powinno być jedynym wyznacznikiem, stwierdzając: „Liczy się analiza teraźniejszości i przyszłości w świetle udzielonych zapewnień”. Podkreślił, że nie jest konieczne ustalenie, że nic nigdy nie może pójść źle lub że nie ma perspektywy, że poszczególne przypadki zostaną źle potraktowane, ponieważ problemy występują również w Wielkiej Brytanii i innych krajach europejskich.
Sir James podkreślił, że zarówno rządy Wielkiej Brytanii, jak i Rwandy są „zaangażowane” w umowę i mają „bardzo silne” praktyczne zachęty do zapewnienia zgodności z zapewnieniami. Zauważył, że wszystkie zaangażowane strony były w pełni świadome kontrowersyjnego charakteru ustaleń w momencie podpisywania umowy i potencjalnego wpływu na reputację, gdyby coś poszło nie tak. Rwanda ma również bieżące interesy finansowe i zachęty, aby umowa działała.
Raza Husain KC, reprezentujący osoby ubiegające się o azyl, odpowiedział opisując Rwandę jako „autorytarne, jednopartyjne państwo” z „żałośnie wadliwym” systemem azylowym naznaczonym niesprawiedliwością i arbitralnością. UNHCR wyraził poważne obawy co do bezpieczeństwa i legalności tej polityki, podkreślając, że w Rwandzie brakuje podstawowych elementów niezawodnego i sprawiedliwego systemu azylowego. UNHCR wyraził również obawy dotyczące historii wydaleń i praktyk dyskryminacyjnych stosowanych przez Rwandę wobec osób ubiegających się o azyl z Bliskiego Wschodu.
Sąd Najwyższy stoi przed krytycznym zadaniem określenia legalności i bezpieczeństwa umowy deportacyjnej między Wielką Brytanią a Rwandą. Podczas gdy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych podkreśla motywację Rwandy do przestrzegania umowy w oparciu o reputację i interesy finansowe, obawy zgłaszane przez UNHCR i osoby ubiegające się o azyl przedstawiają inną perspektywę. Decyzja sądu będzie miała znaczący wpływ na traktowanie i prawa osób ubiegających się o azyl, a także na zobowiązania krajów angażujących się w takie umowy.
