W listopadzie poprzedniego roku w Paragwaju przeprowadzono pierwszy od dekady spis ludności, co było monumentalnym przedsięwzięciem, które początkowo napotykało różne wyzwania. Znaczna część siły roboczej zatrudnionej do badania gospodarstw domowych w stolicy Asunción i jej rozległych obszarach podmiejskich nie wzięła w nim udziału. Wśród tych, którzy wzięli udział, starannie zaplanowane dzielnice w niewielkim stopniu przypominały złożoną rzeczywistość ceglanych bungalowów i chat ze sklejki przed nimi. Frustracja była wyraźna – wiele osób na próżno czekało, aż ankieterzy zapukają do ich drzwi, co doprowadziło do fali skarg w mediach społecznościowych.
Jednak największe zaskoczenie pojawiło się, gdy 31 sierpnia Narodowy Instytut Statystyczny Paragwaju (INE) opublikował wstępne dane. Wskazywały one na nieoczekiwany i znaczny spadek liczby ludności – rzadkie zjawisko w przypadku szybko rozwijającej się gospodarki wschodzącej. Poprzedni spis powszechny z 2012 roku wykazał prawie 6,5 miliona Paragwajczyków. Oficjalne prognozy przewidują, że do roku 2022 liczba ludności wyniesie prawie 7,5 miliona. Co zaskakujące, ostatni spis powszechny wykazał, że populacja wynosiła zaledwie 6,1 miliona. Reakcją na te ustalenia było często niedowierzanie.
Aby wyjaśnić tę tajemnicę populacyjną, Norma Medina, urzędniczka INE, przedstawiła wyjaśnienie. Od początku XXI wieku wyemigrowało prawie pół miliona Paragwajczyków, w tym znaczna liczba młodych kobiet poszukujących pracy jako pielęgniarki i nianie w Hiszpanii i Argentynie. Współczynnik dzietności w Paragwaju, wynoszący niegdyś 3,5 dziecka na kobietę, znacznie spadł w ciągu ostatnich dwóch dekad do 2,3. Chociaż oczekiwana długość życia wzrosła, pandemia utrzymała ją na poziomie z początku lat 70.
Dane ze spisu powszechnego za rok 2012 również mają swoją część winy. W tym czasie w kraju doszło właśnie do impeachmentu prezydenta, co doprowadziło do wymiany personelu odpowiedzialnego za spis ludności. Wykonawcy biorący udział w badaniu rozpoczęli strajk ze względu na opóźnienia w płatnościach. Ostatecznie dotarły one jedynie do około 75% populacji. Wyzwanie to spowodowało, że oparto się na danych ze spisu powszechnego z 2002 r., który wykazał populację wynoszącą 5,2 miliona. Informacje te posłużyły do oszacowania liczby ludności w 2012 roku i prognozy jej wzrostu. Jednak na początku XXI wieku wskaźnik urodzeń spadł, a wskaźnik migracji wzrósł, co jeszcze bardziej odbiegło od rzeczywistych danych liczbowych dotyczących populacji.
Z drugiej strony, uważa się, że najnowszy spis ludności jest znacznie dokładniejszy. Według Veróniki Serafini, analityk z think tanku CADPE, pracownicy INE pilnie odwiedzali odległe gospodarstwa rolne i społeczności tubylcze w ciągu kilku tygodni po rozpoczęciu spisu. Kolejne badanie wskazuje, że dotarły one do imponującego 93,7% gospodarstw domowych. Skorygowana, niższa liczba ludności jest zgodna z danymi dotyczącymi urodzeń i zgonów odnotowanymi w szpitalach, a także danymi dotyczącymi zapisów na studia.
Od lat urzędnicy służby cywilnej donoszą, że wieś wydaje się bardziej pusta, niż sugerują oficjalne dane. Nowe dane sugerują również, że dywidenda demograficzna Paragwaju może spadać szybciej, niż przewidywano. Sytuacja ta oznacza, że naród będzie potrzebował bardziej formalnych miejsc pracy i większych dochodów podatkowych, aby wesprzeć starzejącą się populację.
Konserwatywny prezydent Paragwaju Santiago Peña przewiduje świetlaną przyszłość dla swojego kraju. Jako były minister finansów wygrał kwietniowe wybory, obiecując utworzenie 500 000 miejsc pracy, podwojenie PKB i utrzymanie niskich podatków. Odważnie oświadczył, że zacofanie Paragwaju wynika przede wszystkim z wyniszczającej wojny, która miała miejsce 150 lat temu, a nie z polityki jego partii. Na nieszczęście dla zwykłych Paragwajczyków, choć skorygowane dane dotyczące populacji mogą zwiększyć PKB kraju na mieszkańca, jest mało prawdopodobne, aby w nadchodzącym roku odczuli oni natychmiastowy wzrost swoich dochodów.
