Ogłoszenie, że Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) może wydać nakazy aresztowania przywódców Izraela i Hamasu, wywołało gwałtowne reakcje, zwłaszcza ze strony premiera Izraela Benjamina Netanjahu. Netanjahu ostro potępił potencjalne nakazy aresztowania za zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, opisując je jako „moralne oburzenie o historycznych proporcjach”. Zapewnił, że Izrael jest zaangażowany w sprawiedliwą wojnę przeciwko Hamasowi, który nazwał ludobójczą organizacją terrorystyczną odpowiedzialną za najgorszy atak na naród żydowski od czasów Holokaustu.
W ostrym osobistym ataku Netanjahu oskarżył głównego prokuratora MTK Karima Khana o bycie jednym z „wielkich antysemitów w dzisiejszych czasach”, porównując go do sędziów w nazistowskich Niemczech, którzy ułatwili Holokaust, odmawiając Żydom podstawowych praw. Netanjahu skrytykował decyzję Khana o wystąpieniu o nakaz aresztowania izraelskich przywódców jako podsycającą antysemityzm na całym świecie.
Oświadczenie Netanjahu, wydane w języku angielskim w celu dotarcia do międzynarodowej publiczności, podkreśla głęboki gniew i sprzeciw wśród izraelskich przywódców politycznych. Reakcja ta została sprowokowana szczegółowymi zarzutami MTK wobec przywódców Izraela i Hamasu, podkreślającymi stosowanie prawa międzynarodowego wobec wszystkich stron bez wyjątku.
Oświadczenie Khana podkreśla, że żadna osoba, niezależnie od zajmowanego stanowiska, nie może działać bezkarnie. Podkreślił konieczność konsekwentnego stosowania prawa, aby zapobiec jego upadkowi. To wyważone podejście, pociągające do odpowiedzialności obie strony, wywołało znaczny gniew, szczególnie w Izraelu.
Prezydent USA Joe Biden również wyraził oburzenie, stwierdzając, że „nie ma równoważności – żadnej – między Izraelem a Hamasem”. Tymczasem Hamas zażądał wycofania zarzutów przeciwko swoim przywódcom, oskarżając MTK o zrównanie ofiar ze sprawcami. Argumentowali, że zarzuty wobec izraelskich przywódców zostały opóźnione w następstwie rozległych zbrodni popełnionych przez siły izraelskie.
Khan podkreślił, że obie strony konfliktu popełniły poważne zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości, umieszczając te działania w kontekście zarówno międzynarodowych, jak i niemiędzynarodowych konfliktów zbrojnych z udziałem Izraela, Palestyny i Hamasu. MTK traktuje Palestynę jako państwo ze względu na jej status obserwatora w ONZ, umożliwiający jej podpisanie Statutu Rzymskiego.
Netanjahu stanowczo stwierdził, że Palestyńczycy nigdy nie uzyskają niepodległości pod jego przywództwem. Grupy praw człowieka z zadowoleniem przyjęły działania MTK, postrzegając je jako niezbędny krok w kierunku odpowiedzialności za przemoc i zniszczenia. Izraelska organizacja praw człowieka B’Tselem opisała nakaz jako podkreślenie moralnego upadku Izraela i zasygnalizowanie, że społeczność międzynarodowa domaga się odpowiedzialności.
Obrońcy praw człowieka twierdzą, że kraje zachodnie, zwłaszcza USA, od dawna nie dostrzegają naruszeń prawa międzynarodowego przez Izrael. Działania Khana są postrzegane jako spóźnione środki mające na celu zaradzenie tej nierównowadze.
Dochodzenie MTK wykazało również, że trzech kluczowych przywódców Hamasu dopuściło się zbrodni wojennych, w tym eksterminacji, morderstw, brania zakładników, gwałtów i tortur. Oskarżeni to Yahya Sinwar, Mohammed Deif i Ismail Haniyeh. Khan podkreślił, że cierpienie zadane przez Hamas poprzez wyrachowane okrucieństwo naruszyło podstawowe wartości ludzkie.
Podczas gdy Izrael zachowuje prawo do samoobrony, Khan zapewnił, że musi przestrzegać międzynarodowego prawa humanitarnego. Niedopełnienie tego obowiązku uzasadnia nakaz aresztowania Netanjahu i ministra obrony Yoava Gallanta za przestępstwa takie jak głodzenie cywilów, morderstwa i celowe ataki na ludność cywilną.
Prezydent USA Biden ostrzegł Izrael przed jego działaniami w Strefie Gazy, wyrażając zaniepokojenie ofiarami cywilnymi i zniszczeniami infrastruktury. Administracja Bidena nie przedstawiła jednak tych obaw publicznie. Wyraźna interpretacja Khana twierdzi, że Izrael wybrał przestępcze metody w swoich działaniach wojennych.
Jeśli MTK wyda nakaz aresztowania, państwa-sygnatariusze Statutu Rzymskiego będą zobowiązane do zatrzymania oskarżonego, jeśli będzie to możliwe. Mogłoby to poważnie ograniczyć zdolność Netanjahu do podróżowania do bliskich zachodnich sojuszników bez ryzyka aresztowania. Podczas gdy Stany Zjednoczone nie uznają jurysdykcji MTK w tym konflikcie, tworząc potencjalny podział w partii demokratycznej, nakazy aresztowania mogłyby mieć znaczące reperkusje dyplomatyczne.
Netanjahu znalazłby się w gronie przywódców takich jak prezydent Rosji Władimir Putin i nieżyjący już pułkownik Muammar Kaddafi, na których ciążą nakazy aresztowania wydane przez MTK za poważne przestępstwa. Takie skojarzenie jest szczególnie szkodliwe dla przywódcy, który szczyci się demokratycznymi wartościami Izraela.
