Hiszpańscy parlamentarzyści ostatecznie zatwierdzili kontrowersyjną ustawę amnestyjną skierowaną do katalońskich separatystów, w tym byłego prezydenta regionu Carlesa Puigdemonta. Ustawa przeszła 177 głosami za i 172 przeciw w 350-osobowym Kongresie Deputowanych Hiszpanii.
Ustawa o amnestii, zaproponowana przez socjalistycznego premiera Pedro Sáncheza, obejmie około 400 osób zaangażowanych w symboliczne referendum niepodległościowe z listopada 2014 r. i późniejszy nielegalny plebiscyt w 2017 r., który doprowadził do najpoważniejszego kryzysu politycznego w Hiszpanii od czterech dekad.
Wśród najbardziej znanych beneficjentów jest Carles Puigdemont, który od 2017 r. przebywa na samozwańczym wygnaniu w Belgii, aby uniknąć aresztowania za swoją rolę w jednostronnym ogłoszeniu niepodległości Katalonii. Ustawa umożliwi mu powrót do Hiszpanii po prawie siedmiu latach spędzonych na wygnaniu. Inni beneficjenci to dyrektorzy szkół, urzędnicy służby cywilnej, strażacy i policjanci zaangażowani w działania niepodległościowe.
Kwestia amnestii pojawiła się po tym, jak konserwatywna Partia Ludowa (PP) zdobyła najwięcej mandatów w przyspieszonych wyborach parlamentarnych w lipcu ubiegłego roku, ale nie zdołała utworzyć rządu. Otworzyło to drzwi dla Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej (PSOE) Sáncheza do szukania wsparcia ze strony dwóch głównych katalońskich partii niepodległościowych: Junts Puigdemonta (Razem dla Katalonii) i Republikańskiej Lewicy Katalonii (ERC). Amnestia była kluczowym żądaniem tych partii w zamian za ich poparcie.
Decyzja Sáncheza o poparciu amnestii, pomimo wcześniejszej obietnicy postawienia Puigdemonta przed sądem, została skrytykowana przez PP i skrajnie prawicową partię Vox. Oskarżyli oni Sáncheza o narażanie jedności narodowej Hiszpanii dla korzyści politycznych. Decyzja ta wywołała gwałtowne protesty przed siedzibą PSOE w Madrycie i pokojowe demonstracje w całym kraju. Przeprowadzony we wrześniu sondaż wykazał, że 70% Hiszpanów, w tym 59% wyborców PSOE, sprzeciwia się amnestii.
Lider PP Alberto Núñez Feijóo skrytykował ustawę, twierdząc, że podważa ona rządy prawa i nagradza tych, którzy je złamali. Argumentował, że działania Sáncheza wynikały z chęci utrzymania władzy, a nie promowania współistnienia Katalonii z resztą Hiszpanii.
Chociaż ustawa amnestyjna pokonała ostatnią przeszkodę legislacyjną, jej wdrożenie będzie podlegać kontroli sądowej w poszczególnych przypadkach i może napotkać wyzwania w sądach wyższej instancji.
Pomimo kontrowersji, strategia Sáncheza opłaciła się w tegorocznych wyborach w Katalonii, w których regionalny oddział PSOE odniósł zwycięstwo, choć nie uzyskał większości. Puigdemont wyraził zamiar powrotu do Hiszpanii w celu wyboru kolejnego katalońskiego prezydenta.
Zatwierdzenie ustawy o amnestii oznacza znaczący postęp w toczącej się w Hiszpanii walce politycznej o niepodległość Katalonii, co ma wpływ na jedność kraju i przyszły krajobraz polityczny.
