Boliwijska policja zatrzymała generała Juana José Zúñigę, przywódcę próby zamachu stanu, po dramatycznym wtargnięciu do pałacu prezydenckiego w La Paz. Aresztowanie nastąpiło kilka godzin po tym, jak żołnierze szturmowali pałac, próbując obalić prezydenta Luisa Arce.
We wczesnych godzinach czwartku setki żołnierzy i pojazdów opancerzonych zostało rozmieszczonych na placu Murillo, centralnym obszarze, w którym znajdują się kluczowe budynki rządowe. W trakcie zamieszek jeden z pojazdów opancerzonych próbował sforsować wejście do pałacu prezydenckiego, podczas gdy żołnierze zajęli pozycje, ale ostatecznie wycofali się z tego obszaru.
Generał Zúñiga, który przewodził próbie zamachu stanu, zadeklarował zamiar „restrukturyzacji demokracji” i wskazał, że chociaż obecnie szanuje prezydenta Arce, zmiana rządu jest nieuchronna. Jego uwagi pojawiły się tuż przed aresztowaniem, w którym zapewnił, że interwencja wojskowa została przeprowadzona na prośbę prezydenta.
Zúñiga, mianowany dowódcą armii boliwijskiej w 2022 r., został usunięty ze stanowiska we wtorek po wygłoszeniu kontrowersyjnych komentarzy na temat byłego prezydenta Evo Moralesa. Podczas próby zamachu stanu prezydent Arce skonfrontował się z generałem Zúñigą wewnątrz pałacu prezydenckiego, żądając, aby ustąpił ze swojej roli. Materiał filmowy uchwycił głośne odgłosy w tle, gdy konfrontacja odbywała się w obecności pomocników, dziennikarzy i uzbrojonej policji.
Prezydent Arce potępił próbę zamachu stanu w wystąpieniu telewizyjnym, wzywając obywateli do „organizowania się i mobilizacji… na rzecz demokracji” oraz potępiając wszelkie próby podważenia boliwijskiej demokracji. Jego wezwanie do działania odbiło się szerokim echem, wywołując prodemokratyczne demonstracje wspierające rząd.
Arce ogłosił również mianowanie nowych dowódców wojskowych, po tym jak generał Zúñiga został zdymisjonowany po krytyce Moralesa. Morales, wzywający teraz do postawienia generałowi Zúñidze zarzutów karnych, wezwał do ścigania generała i jego „wspólników”.
Boliwijska prokuratura wszczęła dochodzenie karne, a wiceadmirał Juan Arnez Salvador z boliwijskiej marynarki wojennej również został aresztowany. Podczas gdy dokładne motywy stojące za działaniami generała Zúñigi pozostają niejasne, wcześniej obiecał on aresztować Moralesa, jeśli ten spróbuje ponownie ubiegać się o urząd w przyszłym roku, mimo że Morales ma zakaz kandydowania.
Generał Zúñiga oskarżył „elitę” o przejęcie władzy w kraju i opisał próbę zamachu stanu jako odpowiedź na domniemaną korupcję polityczną. Jednak tuż przed aresztowaniem Zúñiga twierdził, że prezydent Arce nakazał rozmieszczenie pojazdów opancerzonych, aby zwiększyć swoją spadającą popularność.
Opozycyjna senator Andrea Barrientos zasugerowała, że kryzys gospodarczy i sądowy w Boliwii mógł wywołać coś, co określiła jako „samozamach stanu” prezydenta Arce. Wezwała do dokładnego zbadania incydentu, który obecnie wydaje się być krótkotrwałym i błędnym powstaniem wojskowym, a nie bardziej rozległym kryzysem politycznym.
Były prezydent Morales zmobilizował swoich zwolenników do przeciwdziałania próbie zamachu stanu, w tym członków boliwijskiego ruchu rdzennych plantatorów koki. Ta powszechna reakcja prawdopodobnie przyczyniła się do pokrzyżowania planów generała Zúñigi, które obejmowały również uwolnienie więźniów politycznych, w tym byłej tymczasowej przywódczyni Jeanine Áñez.
Epizod ten podkreślił wewnętrzne napięcia polityczne w partii rządzącej Boliwii, mimo że Arce i Morales zjednoczyli się w potępieniu użycia siły wojskowej do zmian politycznych. Próba zamachu stanu stanowi najnowszy rozdział w burzliwej historii politycznej Boliwii, po obaleniu Moralesa w 2019 roku i późniejszym wyborze Arce w 2020 roku.
W następstwie próby zamachu stanu regionalni sojusznicy, w tym lewicowe rządy w Wenezueli i Kolumbii, a także Stany Zjednoczone i Paragwaj, potępili wydarzenia i wezwali do zachowania demokracji w Boliwii.
